Duurzaam waterbeheer in tijden van klimaatverandering

Water is een schaars goed waar we zorgzaam mee moeten omgaan, op een integrale manier over de hele waterketen. Dat geldt nog meer nu de klimaatverandering leidt tot nattere winters, drogere zomers en extremere weersverschijnselen. Alleen door een geïntegreerde aanpak van het waterbeheer kunnen we deze uitdaging winnen.

Een systeemaanpak met nauwe samenwerking tussen alle betrokken actoren dringt zich hierbij op: het uitsluiten van vervuilingen aan de bron en het zuiveren van vervuild afvalwater vooraleer het geloosd wordt in de rivieren is de beste garantie op duurzaam en betaalbaar water. Een integrale aanpak verdient hierbij de voorkeur boven kleine gefragmenteerde deelprojecten. De waterbedrijven pleiten hierbij voor het bewaken van het evenwicht tussen waterbeschikbaarheid en watergebruik door verschillende gebruikersgroepen (waterbedrijven, landbouw, scheepvaart, …). Bij het maken van overwegingen dient de drinkwatervoorziening de hoogste prioriteit te krijgen. Vraagbeheersing van het drinkwater zal in de toekomst erg belangrijk worden. Daarom is het nodig een digitale agenda op te stellen en uit te voeren. Hierbij is het gebruik van nieuwe meettechnologie (digitale meetsystemen en sensoren) nodig om de kwantiteit en de kwaliteit te bewaken. Dit zal leiden tot slimme netwerken waarbij permanent de vinger aan de pols kan worden gehouden.

In dit kader wenst de watersector ook ten volle mee te bouwen aan een circulaire economie, waarbij reststoffen uit de waterzuiveringsinstallaties nieuwe grondstoffen- of energiebronnen vormen.
De waterbedrijven in Vlaanderen zijn alle publieke actoren, met heel wat expertise in huis. Hun opdracht
zit vervat in de openbare dienstverplichtingen (ODV). Een belangrijk onderdeel hiervan is het garanderen van de kwaliteit van het kraantjeswater.

In de volgende jaren valt daarenboven een belangrijke evolutie te verwachten van de watersector. Waar in het verleden de drinkwatervoorziening gebeurde via een centrale regeling, zullen er zich in de toekomst meer gedecentraliseerde circulaire projecten ontwikkelen waarbij nieuwe, veelal private spelers op het toneel zullen verschijnen. Ook bij decentrale projecten dragen de waterbedrijven een belangrijke verantwoordelijkheid om de kwaliteit van het water voor de burgers te garanderen.
De Vlaamse waterbedrijven zijn als publieke actoren goed geplaatst om hun expertise ook aan te bieden bij gedecentraliseerde projecten en daarbij de rol van kwaliteitsborger op zich te nemen.
Via deze uitbreiding van hun rol staan de waterbedrijven bijgevolg garant voor de kwaliteit van het kraantjeswater van alle gebruikers in Vlaanderen, ongeacht of ze al dan niet zelf operator zijn.
Bovendien leidt deze aanpak tot een duidelijke, complementaire taakverdeling met de regulator, zonder overlapping met deze van de besturen van de openbare waterbedrijven. Hierdoor kan de regulator zich toespitsen op zijn kerntaken: zorgen voor voldoende transparantie inzake de tariefstructuur en het bewaken van het investeringsniveau in de sector.